Özel Eğitim Kurumlarının Açılış ve İşleyişinde Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar
Özel Öğretim Kurumları 5580 sayılı Kanun ve bu kanuna uygun olarak çıkartılan Özel Öğretim Kurumları STANDARTLAR YÖNERGESİ’nde belirtilen standartlara standartlara göre açılır ve ÖZEL ÖĞRETİM KURUMLARI YÖNETMELİĞİNE göre işletilmesi yürütülür.
Standartlar Yönergesinin ‘’GENEL HÜKÜMLER’’ başlığı altında belirtilen;
Yerleşim planı 35×50 ebadında üç nüsha olacak tüm bölümlerin alanları,yükseklikleri (2.40 m. Den aşağı olamaz) Pencereler derslik taban alanının % 10’undan küçük olmayacak . Uygulama alanları ve dersliklerin pencereleri dış cephede bulunması gerekir. kapı genişliği en az 80 cm, kontenjanı 20 ve 20’den fazla olan dersliklerin kapı genişliği ise en az 90 cm olmalıdır. derslik kapılarına eşik yapılmaz. Binanın zemin katının dışında birden fazla katı bulunan kurumlarda veya binanın zemin katı dışında kurum açılacak binalarda asansör (Ek ibare: Makam Oluru 18/08/2015-8163923) veya engellilerin erişilebilirliğini sağlayan taşıma ve iletme sistemlerinin bulunması gerekir. Asansörün engelliler için Türk Standartları Enstitüsünün belirlediği standartlara uygun olması zorunludur.Giriş katın üzerinde katlar bulunması halinde yangın merdiveni zorunludur.Kurumun girişte uygun bir yerine Atatürk Köşesi düzenlenir.Yerleşim planında tüm bölümler ölçüleri ile birlikte gösterilmelidir.
Bunların dışında kurum türüne göre (Özel Anaokulu, ilkokul, ortaokul, lise, mtsk, özel kurslar, Rahabilitasyon merkezleri, Özel eğitim okulları, hizmet içi eğitim merkezleri, mesleki eğitim merkezleri, öğrenci etüt eğitim merkezleri gibi kurumlar Standartlar yönergesinde kendi başlıkları altındaki standartlara uyun olarak kurum açma işlemlerini yaptırabilirler.
1-Özel Öğretim Kurumları Yönetmeliği Kurum Açma, Devir Nakil ve Kapatma Bölümü
Kurum açacak gerçek veya tüzel kişiler Form dilekçe, adli sicil beyanı, şirket kararı, şirket tüzüğü, 35X50 ebadında üç adet yerleşim planı,itfaiye raporu,sağlık raporu ve teknik rapor(deprem dayanıklılık raporu), Çeşitli kurslar, özel eğitim ve rehabilitasyon merkezleri, motorlu taşıt sürücüleri kursları ve hizmet içi eğitim merkezlerinin uygulayacakları öğretim programının onaylandığı Talim ve Terbiye Kurulu kararının tarih ve sayısı, özel öğretim kursu açacaklar için (Ek-4)‟te yer alan bilim gruplarının Talim ve Terbiye Kurulunca onaylanan çerçeve programına/programlarına uygun olarak kurum tarafından en fazla üç bilim grubunda hazırlanmış ve Genel Müdürlükçe onaylanmış kurs programı. Yönetici çalışma izin teklifi, tüm personele ilişkin çalışma izin tekliflerinin yapılacağına dair kurucunun yazılı beyanı.
Bina kendinin ise tapu aslı ve fotokopisi, kiralık ise tapu aslı ve fotokopisi ve kira sözleşmesi aslı,kurum konut imarlı binada ise kat malikleri muvafakati belgeleri ile bağlı bulunduğu ilçe Milli eğitim Müdürlüğüne kurum açma başvurusu yapılır.
Özel Öğretim Kurumları Milli eğitimden izin almadan kontenjanı etkileyecek yerleşim planlarında değişiklik yaptıkları takdirde kurumları kapatılır.Kontenjanı etkilemeyen değişikliklerde yine milli eğitime bildirilir.Ancak bunun için müfettiş incelemesi gerekmez.
Kurumun yukarıda belirtilen kurum açma şartlarından herhangi birini kaybetmesi halinde kapatılır.
Her öğretim yılı başında çalışma takvimi, sonunda yıl sonu raporu milli eğitime yazılır.
Program ilavesi yönetmeliğin 13. Maddesine göre yapılmalıdır.Onay almadan program uygulamak kapatma sebebidir.Kapatma ve program ilavesi de milli eğitim müdürlüğünün onayı ile yapılır.Kat ilavesi de ilave edilecek kat için teknik rapor,itfaiye ve sağlık raporu istenir.Eğer ilave edilecek katın yüksekliği 2.40 m. nin altında ise işleme başlama halinde mevcut kattaki kullanım hakkı da kaybolarak ruhsat iptali yapılır Bu nedenle yönetmelik değişikliği olan 08/08/2015 tarihinden önce ruhsat alanlar için kazanılmış hak olmakta.Bu tarihten sonra kurum açacaklar ise yükseklikte 2.40 m kuralına uymak zorundalar.
Devir işlemleri noterde yapılır.Bu kurucu değişikliği ve kurum devri şeklindedir.Her iki halde de devir alan; noter devir işleminden sonra milli eğitim müdürlüğü ile muhataptır.Yönetici, öğretmen ve diğer personelin yenilenen iş sözleşmelerini en kısa zamanda milli eğitime bildirmek zorundadır. Devir tarihinden itibaren beraber çalıştıracağı personelin sigorta işlemlerini başlatmak zorundadır.
Makul bir sebep göstermek şartıyla kurum nakli yapılabilir.Nakilde kurum açma işlemlerinin aynısı yapılır.
Kurum binaları, kuruluşlarına esas olan eğitim ve öğretim hizmetleri dışında başka bir amaçla kullanılamaz. Ancak, eğitim ve öğretim faaliyetlerinin yapılmadığı zamanlarda ücretli veya ücretsiz, kısa süreli geçici ve Kanun kapsamına girmeyen eğitim içerikli kültürel faaliyetler kaymakamlıktan veya valilikten izin alınarak yapılabilir.
2-Personel nitelikleri , atanması ve şartları
Özel okullarda; öğretmenlik yapma koşullarını taşıyıp resmî veya özel öğretim kurumlarında en az iki yıl asıl görevli olarak öğretmenlik yapmış olmak.
Okullar dışındaki kurumlarda Müdür için lisans mezunu olmak.
Görevlendirilecek personel Okullarda öğretmen,
Diğer Kurumlarda Öğretmen:Öğretmen yetiştiren yüksek öğretim mezunu yada formasyonlu olmak
Uzman :lisans mezunu ve alanında uzman veya sertifikalı olmak
Usta öğretici:Orta öğretim mezunu alanında uzman veya sertifikalı olmak
Görevlendirileceklerden istenen belgeler
1- İş Sözleşmesi,
2-Öğrenim belgesi aslı ve fotokopisi,öğretmen yetiştiren fakülte mezunu değilse formasyon belgesi,
3-Daha önce Özel kurumda çalışmış ise istifa onayı,
4-Adli sicil belgesi veya Yönetmeliğin 5 inci maddesinin ikinci fıkrasının (b) bendinde yer alan suçlardan mahkûm edilmemiş olduğuna dair yazılı beyanı
5-İlk defa başlayanlar için hizmet sınıfında daha önce yaptığı görevleri gösterir hizmet belgesi,
6-Aynı ilde bir özel kurumda çalışıp da ayrılanlardan:
a)Hizmet belgesi,
b)Öğrenim Belgesi,
c)Formasyon belgesi istenmez
d)Diğer personelden Yönetmeliğin 5 inci maddesinin ikinci fıkrasının (b) bendinde yer alan suçlardan mahkûm edilmemiş olduğuna dair yazılı beyanı, ve en az ilkokul mezunu olduğuna dair diploma
Sözleşme süresi biten personelin sözleşmeleri eğer devam edecekse toplu onay ile bir ay önceden yenilenir.
Süresi biten personele istifa onayı alınır.Eğer bunlar zamanında yapılmazsa kapatma sebebidir.Sigortasız elman çalıştırmaya girer.İstifa edenler altı ay geçmeden aynı kurumda çalışamazlar.
Personel ayrılmak istediğinde 4857 sayılı İş Kanunu belirtilen sürelere göre kurum müdürüne önceden bilgi verir.Ayrılan personel yerine on gün içinde atama yapılmalıdır.Ayrılmak isteyen personelin yazısı en geç beş gün içinde bildirilir.Zorunlu olarak müdür ayrıldığında şartları taşıyan birine vekalet kurucunun teklifi ile verilir.Bu süre üç ayı geçemez.
Kurum Milli Eğitime bildirdiği öğretim programına ve saatlere uymak zorundadır.
Sınıflarda kontenjanı aşan öğrenci kursiyer v.b. tespiti kapatma sebebidir.Onaysız eğitim personeli çalıştırmakta aynı kapatma sebebi olarak nitelendirilmektedir.
Kayıt yaptırıp ta sonra ayrılan öğrenci ve kursiyerlerle ilgili iş ve işlemler yönetmeliğin 56. Maddesine göre yapılır.Bununla ilgili birçok sorun yaşanmaktadır.Eğer şikayetle ilgili ücret iadesi söz konusu ise o zaman bilgi alınarak işlem yapılmalıdır.
Her kurum % 3 ücretsiz kuralına uymalıdır.Bununla ilgilide müfettişler cezai işlem uygulamakta yada uyarı yazmaktadırlar.
Personel kimlik kartı sicil defterine işlendikten sonra onaylanarak personele verilmeli ayrılırken de teslim alınmalıdır.
Kurum içinde sigortasız diğer personel ve onaysız eğitim personelin çalıştırılması ile kayıtları yapılmayan kursiyerlerin eğitim öğretim hizmetlerinden yararlandığının tespit edilmesi kapatma sebebidir.
Kurum açılış amaçları dışında faaliyet gösteremez.
Kurumda öğretim yılı başında ve sonunda Öğretmenler kurul kararı ve disiplin kurulu en az iki defa toplanıp karar almalıdır.
Tutulacak defter ve dosyalar yönetmelikte belirtilmemekle beraber 21. Maddede teslim edilecek belgelerde sayılmakta ve 69. Maddede diğer mevzuat hükmü ile resmi kurumların tabi olduğu mevzuat hükümlerine tabidir hükmünde belirtilmektedir.
Yinede kurumda Gelen-Giden evrak,Öğrenci kayıt,Öğretmenler ve Disiplin Kurulu karar defteri ve bunlarla ilgili gelen ve giden evrak dosyaları, Genelgeler dosyası, Kurum açılış dosyası, personel özlük dosyası bulundurulmalıdır
Çalışmalarınızda başarılar ve bol kazançlar dilerim.
Ali TEMEL
Emekli Müfettiş
